Het graf zonder datum

Het is 31 oktober, sinds altijd één van die dagen waarop de mensen en de geesten even dichter bij elkaar komen. Allang voor de christenen 1 november tot een vrije dag omdoopte bestond het al. Misschien niet toevallig deze dagen waarop de blaadjes gewillig de boom van hun leven lossen. De zwaartekracht brengt ze veilig en wel op de grond. Ze hebben het minder moeilijk dan wij om het leven achter zich te laten. Het lijkt eerder een feest: dwarrelende blaadjes fladderen door de lucht. Of komen ze volgend jaar terug en weten ze het? Zijn het dezelfde blaadjes die elk jaar weer verschijnen?

Op 31 oktober bezoek ik de doden.

De natuur is bijzonder genereus op de dag dat ik naar het huis van mijn zus en vader reis 70 km ver vanwaar ik woon. Het stadje dat ik enkele decennia geleden ben ontvlucht om het leven in de hoofdstad te smaken. 70 kilometer genieten van geel, oranje, groen, blauw… De kerkhoven liggen er stralend bij, er heerst rust, er is groen… Toch moet ik altijd even slikken bij het graf van mijn grote zus. 14 jaar is niet de meest aangename leeftijd om dit paradijs te moeten lossen. Als kind liep ik hier al spelend tussen de graven me van geen kwaad bewust. Nu kijk ik naar de foto’s van wie was en tel ik nieuwsgierig -zonder elektronische rekenmachine – de leeftijd die ze hadden toen ze werden weggehaald. Het is een tik geworden. Misschien het enige moment dat ik reken zonder elektronica. Ik die nooit van cijfers hield maakt hier snel rekening na rekening. Ik zie en hoor Konrad hetzelfde doen. Kijk hoe jong deze vrouw was! Misschien rekent iederéén en geeft het ons een schrale troost. Maar zegt het iets? Hoe dikwijs hoor je deze spreuk niet: “Het is niet de duur van je leven dat belangrijk is, maar hoe je geleefd hebt“. Als ik hier op het graf van mijn zus sta kan ik alleen maar denken: neen, een beetje langer had ook wel gekund. En hoe langer je leeft, hoe meer tijd om je te verbeteren. Of niet soms?

Het graf van mijn zus is het enige zonder datum. Of dat altijd zo geweest is weet ik niet meer. Misschien wou mijn moeder haar in de engelenstaat verheffen. Het is het graf waar niet gerekend wordt. Een afgebleekte foto van een puber zonder puisten kijkt je recht in de ogen.

In het midden tussen mijn vader en mijn zus ligt Annick Van Uytsel, een beroemde dode. Ze heeft een paar lentes langer geleefd dan mijn zus, een andere generatie. Meisjes in de fleur van het leven. Bij de één kwam het gevaar van binnen, bij de andere van buiten, de ene onbekend, de andere posthuum BV. Wat zouden ze geworden zijn? Wat blijft erover?

Morgen ga ik naar mijn moeder, ze is bij mij in Halle, lekker dichtbij. En tussendoor gaan mijn gedachten naar de altijd lachende Helena die zo plots niet meer was.

Toch heeft het iets die 31 oktober. Het laat je even ruiken aan de onbestendigheid van het leven. Het brengt me elk jaar toch even terug naar dat stadje waar ik vandaag toch enkele mooie dingen kon herontdekken. En bovendien heb ik geluk dat ik in goed gezelschap ben. Dat is nu belangrijk.